Turbo nasıl çalışır, turbonun motordaki fonksiyonu nedir?
Bir motorun gücü, yanma hücrelerinde belli zaman aralığında tükenilen yakıt ile doğru orantılıdır. Daha yüksek ve düzenli yanma için daha çok oksijene ihtiyaç duyulur. Günümüzde motor hacimleri sabit tutularak aynı motordan daha fazla verim alabilmenin yolu, yanma hücrelerine turbo vasıtasıyla daha fazla hava aktarabilmekle mümkün olmaktadır. Turbonun temel çalışma prensip, türbin pervanelerinin atık ekzost gazları ile hızla harekete geçip, hava filitresinden bol ve sıkıştırılmış havayı emerek, yanma hücrelerine aktarmasıdır.
Turbolu motorlarda artık ekzost gazı enerjisi, motorun performansını artırdığı için gerçek manada yakıt tüketiminde tasarruf yapılmaktadır. Ayrıca turbolu motorlarda yakıt gereği gibi tüketildiğinden, çevre koşulları bakımından da vazgeçilmez tercih nedenidir. Bir diğer avantajı ise ülkemizin coğrafyası gibi, bir hayli tırmanış gerektiren yol koşullarında, turbolu motorda güç kaybı en az seviyede oluşmaktadır.
Turbolu motorlarda motor yağının önemini nedir?
Turbonun motordan bağımsız bir ünite olduğu halde, motorun ayrılmaz bir parçası olduğu gerçeği hiçbir zaman unutulmamalıdır. Motor yağının, yağ filitresinin ve hava filitresinin düzenli bir şekilde değiştirilmesi, turbolu motorların performansının arızasız devamı için en önemli koşuldur.
Turbolu motorlarda mutlaka araç üreticisinin tavsiye ettiği yüksek kalitede motor yağları kullanılmalıdır. Zira düşük kalitede motor yağları özellikle turbonun içi gövdesinde yüksek ısıyla karbonlaşıp, turboya büyük zarar verir. En önemli zarar, zamanla kümeleşen karbon parçacıklarının turbo yağ kanallarını tıkayarak pervaneli milde, segmanlarda ve gövdede önemli hasarlar meydana getirmesidir. Motorun arızasız çalışması için en az beş misli daha önemlidir. Zira günümüzde turbo devir sayısı 150-300.000 rpm gibi rakamlarla ifade edilebilmektedir. Bu yüksek devirde turbonun çok kısa süre için yağsız kalması, bozulması için yeterli sebeptir.
Motorun turbo ile olan tüm yağ bağlantılarının (yağ giriş çıkış boruları ve karter havalandırması) çok titizlikle gözden geçirilip, arızalarının giderilmesi şarttır.
Turboları uzun ömürlü olması için nelere dikkat edilmelidir?
Öncelikle kötü kalitede hava filitreleri zamanla aşınmakta ve buradan kopan tel veya kağıt parçaları turbonun içine çekilerek turbonun emiş pervanesini kırmaktadır. Ayrıca hava filitrelerini temizlemek için basınçlı hava tutmak çok sakıncalıdır.
Motordan kopup gelen kırık segman veya piston parçacıkları mercimek kadar küçük olsalar bile dakikada 150 bin devirde dönen ekzost pervanesine çarptıkları zaman büyük hasarlar meydana getirirler. Matkap ile delinmesi mümkün olmayan pervane kanatları bu yüksek devirde dönerken her hangi bir sert cisimle temas ettiğinde hemen kırılmaktadır. Bu nedenle motorun sürekli olarak bakımlı olmasına dikkat edilmelidir.
Turbolu araçları kullanırken uyulacak kurallar nelerdir?
Turbolu araçlar sabahları ilk çalıştırılışta kesinlikle gaz verilmemelidir. Ayrıca uzun yolculuklar sonrasında araç stop edilmeden önce mutlaka bir dakika süreyle rölentide çalışmasına dikkat edilmelidir. Aniden stop edilen turbolu araçlarda turbonun içindeki yağ zamanla kurumlaşmakta ve turbonun yağlama kanallarını tıkamaktadır. Dolayısıyla turbonun ömrü kısalmakta veya turbonun yağ vermesine sebep olunmaktadır.
Kaçak mazot kullanımının turboya zararı nedir?
Kaçak mazot kullanılan araçlarda zamanla motor yağının niteliği bozulmakta olup ilk önce turboya zarar vermektedir. Zira unutulmaması gereken nokta turboda toleranslar motora göre çok daha hassas ve küçüktür. Motora ilk görünüşte zararı olmayacak yağdaki bozulma turboya rahatlıkla hasar verebilmektedir.
Günümüzde kullanılan turbo dizel arabalarda dizel kalitesi nasıldır?
Günümüzde kullanılan turbo dizel araçlar öncelikle comman rail teknolojisine sahip oldukları için bu araçlarda kullanılan yakıt kalitesi çok ama çok önemlidir. Dikkat edilecek olursa günümüz Türkiye’sinde Avrupa Birliği uyum yasaları uyarınca akaryakıt üretiminde ve satışında bazı yenilikler yapılmıştır. Bu yapılan değişikliklere eş zamanlı olarak otomobil ithalatçıları CDİ, HDİ, ve TDİ tipi araçları ithal etmeye ve iki yıl garanti çerçevesinde satmaya başlamışlardır. Daha önceleri Avrupa’da uzun zamandır kullanılan bu araçları ithal edip satmaya yakıt kalitesinden dolayı cesaret edemiyorlardı. Yinede itiraf etmek gerekirse Türkiye’de satılan dizeller Avrupa’dakilerden çok daha düşük kalitededir. Bu kalite farkı zaman içinde tarifsiz turbo ve pompa arızalarının sebep olabilmekte, araç sahibi ile satıcı karşı karşıya getirmektedir. TDİ, CDİ ve HDİ araç sahiplerinin mutlaka bildikleri yerlerden dizel yakıt almalarını ve kesinlikle katkı maddesi kullanmamalarını daha iyidir..
ALINTIDIR
.