Otomobillerimizin yolda stabil kalmasında en büyük etkenlerden biridir süspansyon sistemleri.
Araç tekerlerinin aracın şasi ve gövdesiyle birleştirildiği sistem yine süspansiyon sistemidir. Yaylar, yaprak yaylar yani makaslar ve amortisörlerden oluşur.
Genellikle, otomobil türü araçlarda helezon yaylar, ağır hizmet araçlarında ise makaslar kullanılır. Yaylar yoldan gelen darbe titreşimlerini üzerine alır. Amortisör yayların salınımını kontrol eder.
Spor (kısa ve sert) Yaylar :
Otomobilin stabilitesini arttırmak üzere araçlarımızda kullanırız. Hem güzel görüntü hemde güzel bir yol tutuş elde etmek için en kolay ve en ucuz yoldur. Ancak kısa ve sert yaylardan tam randıman almanın asıl yolu , spor amortisör kullanmaktır.
Maliyeti fazla olsada , karşılığında alınan muazzam his bu bedelin hiçte gereksiz olmadığını ortaya koyar. Fabrika çıkışlı amortisörlere takılan yaylar ses yapar , tam randıman veremez ama çok çok zorlanmadığı sürece amortisörü de patlatmaz.
Halk arasında kısa yayların standart amortisörler için sanki saatli bomba gibi her an patlatır tepkisini biraz abartılı buluyorum ancak kesinlikle kısa yayların sert amortisörlerle kullanılmasını tavsiye ediyorum. Yay ve amortisör kullanırken önemli bir ayrıntı vardır. Bu ayrıntı ise kaliteli ve çok yıpranmamış lastik kullanmaktır.
Bunun en önemli nedeni ise amortisör ve yayı olan araçlara daha çok güvenip daha sert manevralar yapmanızdır. Bu durumda üzerine en çok görev düşen lastiklerinizdir.
Amortisörlerin çeşitleri vardır. Bazıları sadece pist kullanımı için geliştirilir bazıları ise cadde kullanımı içindir.
Cadde kullanımı için TRde bilinmiş markalardan olan Koni , Bilstein , Tein tercih edilir. Bu markaların ürünlerinin çoğunda sertlik ayarı vardır. Kule başlarından yardımcı mandalla kolaylıkla ayar yapılabilir. Üzerindeki yay ne olursa olsun en sertte bile konili bir araç pist kullanımına hazır durume gelir.
Coilover
Türkiye de pek tercih edilmeyen ancak gerçekten yararlı olan bir sistemdir. Kit halindedir ve en büyük özelliği bir çok ayarın manuel olarak yapılabilmesidir.
Coiloverların ortalama 8cm indirip kaldırabilme özelliği vardır , kamber açılarını ayarlama şansınız vardır. Yapısı karmaşık değildir ancak pahalıdır bu yüzden çok tercih edilmez.
Coiloverı alıp ,takıp sadece yükseklik ayarlamak yanlıştır. Aynı zamanda açı ayarları yapılmalıdır. Bu ayarlar yapılmadığı zaman coiloverın, basit amortisörlerden herhangi bir farkı kalmaz ve verilen para sadece aracın alçalmasına yarar.
Türkiye'de yaygın olmadığı için ayarlarından da herkes anlamaz. Ayarların tamamen sağlıklı olması için araç kantara çıkarılması her tekerlek için ayrı ayrı ağırlık ayarı yapılmalıdır.
(ALINTIDIR)
Amortisörler, araç süspansiyon sistemlerinde yaylarla birlikte kullanılarak yoldan tekerleklere gelen sarsıntı ve titreşimlerin aracın şasisine iletilmeden emilmesini sağlarlar.
Burada amortisörlerin rolü yaylardan daha değişik bir karakter gösterir. Bu sistemlerde yay tarafından depolanan enerji, salınımlar halinde şasiye iletilmeden amortisörler tarafından emilir.
İşte bu prensibe dayanarak yaylar; yolun düzgünsüzlüklerinden dolayı meydana gelen darbe ve salınımları, araç gövdesine iletmeyerek depolarlar.
Amortisörler ise hareket yönüne ters doğrultuda gösterdikleri direnç ile gerek ilk anda tekerlekten gelen enerjiyi ve gerekse yayda depolanan enerjiyi yutarak ısıya çevirirler. Böylece sarsıntıları yok ederler.
Amortisörler, sadece aracın konforu için gerekli elemanlar değillerdir. Aynı zamanda tekerleklerin yolu iyi kavramaları gibi önemli bir fonksiyonu da yerine getirirler. Amortisörler aracın viraj dinamiğini etkileyen önemli bir süspansiyon yapı parçasıdır.
Tekerleklerin yere iyi basmalarını ve zıplamamalarını sağlayarak hem çekişi artırır, hem de fren yapıldığında duruş mesafesini kısaltır. Amortisörler kuru ve akışkan esaslı (sıvılı, gazlı) tipler olmak üzere iki ana bölüme ayrılırlar. Sizin aracınızda gazlı tip amortisör kullanılmaktadır.
Amortisörlerin modifiye amaçlı değişik sertleştirme yöntemleri vardır. % 25, % 50, % 75 ve %100 olarak amortisör sertlikleri değişik yöntemlerle sağlanabilmektedir. Sertleştirme işlemini ustalar kendi el becerileri ile atölye imkanları ölçüsünde yapmaktadırlar.
Süspansiyonun spor karakterini arttırmak için amortisör sertleştirmenin yanında yay kestirme ya da spor yay kullanma metotları da uygulanabilir. Bu yöntemle yayın tepki karakteristiği değiştirilmektedir. Yayların kestirme metodu önemli bir unsurdur.
Gelelim meselenin özüne. Öncelikle aracın size sunulan orijinal hali aracın en ideal halidir.
Bu ideal hal aracın tasarımında gözetilen; konfor, çevre, ekonomiklik, kalite, aktif emniyet, dizayn ve pasif emniyet gibi faktörlerle sağlanır.
Sizin yapacak olduğunuz bir değişiklik özelde bir iki genelde bu faktörlerin tamamını etkileyebilir. Modifiyelerde tüm bu parametrelerin göz önüne alınması imkansız derecede zordur.
Bundan dolayı böyle bir sertleştirme işlemini tavsiye etmem. Ancak ilada süspansiyonu daha spor yapmak istiyorum derseniz bu durumda daha sert (spor) yay kullanmanız ya da yaydan yarım bakla kestirme yaklaşımını benimsemeniz.
Amortisör sertleştirme olayını aracınız için düşünmeyin derim.
(ALINTIDIR )
(Son Düzenleme: 05-03-2011, Saat:14:36, Düzenleyen: isoskeisos.) .